आषाढी एकादशी 2025: महत्त्व आणि विधी

आषाढी एकादशी म्हणजे काय?

आषाढी एकादशी, ज्याला ‘दक्षिणात्य एकादशी’ असे सुद्धा म्हटले जाते, ही हिंदू धर्मात अत्यंत महत्त्वाची एकादशी आहे. ती प्रतीकात्मकपणे भगवान विष्णूच्या अनुयायांसाठी व्रत ठेवण्याची एक खास दिवशी मानली जाते. साधारणपणे, आषाढ़ शुद्ध एकादशी साजरी करण्यासाठी तिथी 2025 मध्ये 22 जुलै रोजी असेल.

आषाढी एकादशीचे महत्त्व

आषाढी एकादशीच्या दिवशी भक्त भगवान विष्णूसाठी उपवासी राहतात, प्रार्थना करतात आणि विविध पूजा विधी पार पाडतात. या दिवशी भक्त जागरूकता साधण्यासाठी विशेष धार्मिक समारंभ आयोजित करतात, ज्यामध्ये ‘पांडित्य पर्व’ समाविष्ट आहे. प्रवासासाठी व्रती भक्तांची मोठी गर्दी असते, विशेषत: ‘पांडित्य यात्रा’वर, ज्यामध्ये तीर्थ स्थळे समाविष्ट आहेत.

आषाढी एकादशीच्या पूजा विधी

आषाढी एकादशीच्या दिवशी, भाद्रपदातील नवनवीन मूळे आणून त्याचे पूजन करणे आवश्यक आहे. उपवासाच्या दिवशी भक्तांनी संयमाने आहार घेणे आवश्यक आहे, साधारणतः फळांचा समावेश केला जातो. पूजा विधीसाठी ‘सामग्री’ जसे की पाण्याचा हंडा, फुलं, धुप, दीपक इत्यादी स्वतंत्रपणे एकत्र करणे आवश्यक आहे. भक्तांनी त्यांचे मन समर्पण करून ‘विष्णू शास्त्र’, ‘भगवद गीता’, किंवा ‘रामायण’ यांचे पठण करणे जास्त महत्त्वाचे आहे.

भक्तांची श्रद्धा आणि सण

आषाढी एकादशीचे महत्त्व भक्तांमध्ये विशिष्ट श्रद्धेसोबत आहे. विशेषतः महाराष्ट्रात, या दिवशी महामंडळे व विविध धार्मिक संस्था विविध कार्यकम आयोजित करतात. तेठांच्या ठिकाणी या दिवशी मोठी उत्सवधूमधाम असते. गाथा, कीर्तन आणि भजनांचा पाठ यांमुळे भक्त एकत्र येतात आणि भक्तीभावाची अनुभूती घेतात.

निष्कर्ष

2025 मध्ये आषाढी एकादशीच्या सणाच्या तयारीत भक्तांनी एकत्र येून एकत्रित श्रद्धा व्यक्त केली पाहिजे. प्रत्येकाने धार्मिक विधी सखोलतेने पार पाडणे आणि यामध्ये श्रद्धा ठेवणे आवश्यक आहे. यामुळे धार्मिक एकता साधता येईल आणि या सामूहिक उपासना कार्यक्रमामध्ये योगदान देता येईल.